PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU SƠ ĐỒ MẠCH CẢM ỨNG ĐỒNG HỒ THÔNG MINH WONLEX

1. ⭐ PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU SƠ ĐỒ MẠCH CẢM ỨNG ĐỒNG HỒ THÔNG MINH WONLEX

Cảm ứng là một trong những bộ phận quan trọng nhất của đồng hồ thông minh Wonlex. Nó quyết định toàn bộ trải nghiệm người dùng: vuốt menu, mở ứng dụng, chạm để trả lời cuộc gọi, điều khiển các chức năng theo thao tác trên màn hình. Để hiểu và sửa chữa chính xác lỗi cảm ứng, việc nắm vững sơ đồ mạch cảm ứng (Touch Panel Circuit) là yếu tố bắt buộc đối với kỹ thuật viên điện tử.

Trong bài viết chuyên sâu này, chúng ta sẽ cùng phân tích chi tiết sơ đồ mạch cảm ứng của đồng hồ Wonlex dựa trên hình sơ đồ thực tế .

🔎 1. Giới thiệu tổng quan về mạch cảm ứng trên đồng hồ thông minh Wonlex

Màn hình cảm ứng trên đồng hồ Wonlex thuộc loại cảm ứng điện dung (Capacitive Touch). Cấu tạo gồm:

Tấm kính cảm ứng (Touch Panel) với các đường TX – RX dạng lưới

IC điều khiển cảm ứng (Touch Controller IC) thường là BL6130Y / CST016 hoặc IC COF

Mạch lọc nhiễu RC (Resistor – Capacitor)

Đường truyền tín hiệu đến CPU

Khối nguồn cấp VDD, VBUS, AVDD

Toàn bộ hệ thống này hoạt động phối hợp để tạo thành một bộ xử lý cảm ứng mượt mà, chính xác.

Sơ đồ bạn gửi thể hiện một thiết kế tiêu chuẩn, được sử dụng ở hầu hết các mẫu đồng hồ Wonlex đời mới như: KT24S, KT25, KT26, KT27, KT31, KT34, KT36, KT37…

—

🧩 2. Phân tích từng khối trong sơ đồ cảm ứng của Wonlex

🔹 2.1. Khối đầu vào – Test Points (TP1 – TP5)

Trên sơ đồ có 5 điểm test (TP1 → TP5).
Đây là nơi kỹ thuật viên đo các tín hiệu quan trọng để:

Kiểm tra có tín hiệu cảm ứng hay không

Xác định IC cảm ứng có giao tiếp với CPU hay không

Đo nguồn cấp cho IC

Theo dõi mức nhiễu đường truyền

Thông thường:

Test Point Tín hiệu

TP1 SDA – đường dữ liệu I2C
TP2 SCL – đường xung I2C
TP3 INT – ngắt báo CPU
TP4 RST – reset IC
TP5 VDD – nguồn cấp

Các điểm này cũng giúp xác định lỗi khi đồng hồ bị vào nước hoặc rơi mạnh gây đứt đường FPC.

—

🔹 2.2. Hệ thống điện trở 10Ω – 510Ω

Trên sơ đồ có nhiều điện trở đặt nối tiếp trước khi vào IC cảm ứng.

Vai trò:

1. Giảm nhiễu tần số cao từ CPU, module 4G, Wi-Fi.

2. Giới hạn dòng tránh IC cảm ứng bị xung đột mức logic.

3. Bảo vệ IC khỏi sốc điện khi cắm nguồn hoặc sạc.

Loại điện trở 10Ω (10R) đặc biệt phổ biến vì:

Vừa đủ giảm nhiễu

Không làm chậm tín hiệu I2C quá nhiều

Dễ kiểm tra – thay thế

Điện trở 510Ω thường đặt ở chân INT hoặc chân RX nhằm:

Điều chỉnh độ nhạy của tín hiệu cảm ứng

Hỗ trợ chống nhiễu chéo (cross-noise)

—

🔹 2.3. Các tụ điện 1nF – 4.7nF

Tụ điện làm nhiệm vụ tạo bộ lọc RC cùng điện trở đi kèm.

Chức năng:

Làm mượt tín hiệu

Hấp thụ xung nhiễu

Giảm lỗi “tự nhảy cảm ứng”

Ổn định đường TX/RX giữa kính cảm ứng và IC

Trong môi trường nhiễu cao như đồng hồ (đặc biệt là loại có 4G), tụ điện đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

—

🔹 2.4. Khối IC điều khiển cảm ứng

IC trong sơ đồ là dạng 24 pin, thường gặp:

BL6130Y

CST016

IC COF (gắn liền trên FPC)

Bảng trong sơ đồ cho thấy mỗi loại IC sẽ có cấu hình linh kiện đi kèm khác nhau (điện trở – tụ).

💡 Chức năng của IC cảm ứng

Tạo xung TX gửi ra bề mặt cảm ứng

Nhận tín hiệu RX để xác định vị trí chạm

Giao tiếp với CPU qua I2C

Khởi tạo ngắt (INT)

Tự hiệu chỉnh độ nhạy

Chống nhiễu từ RF (rất quan trọng với đồng hồ 4G)

💡 Các chân quan trọng của IC

Chân Vai trò

SDA – SCL Giao tiếp I2C
RST Reset IC khi treo
INT Gửi thông điệp cảm ứng về CPU
AVDD, VDDIO Nguồn 2.8V / 3.0V
GND Mass
TX1 → TX8 Phát tín hiệu
RX1 → RX8 Thu tín hiệu

Những chân TX/RX sẽ nối với tấm cảm ứng thông qua cáp FPC.

—

🔹 2.5. Khối cảm biến TX/RX của tấm cảm ứng

Ở cạnh phải sơ đồ có 8 đường TX và 8 đường RX.

Đây chính là trái tim của cảm ứng điện dung.

TX (Transmit): gửi sóng điện tần số cao ra bề mặt kính.

RX (Receive): nhận lại độ thay đổi điện dung khi người dùng chạm.

Khi ngón tay tiếp xúc kính, trường điện dung thay đổi → IC cảm ứng xử lý → CPU xử lý → giao diện phản hồi.

Vì sao đồng hồ hay bị loạn cảm ứng?

Do kích thước nhỏ → mật độ TX/RX dày → dễ nhiễu → IC phải dùng nhiều linh kiện lọc.

—

⚡ 3. Nguyên lý hoạt động của mạch cảm ứng trên đồng hồ Wonlex

Quy trình hoạt động:

1. CPU cấp nguồn 2.8–3.3V cho IC cảm ứng.

2. CPU gửi lệnh khởi tạo qua I2C (SDA/SCL).

3. IC cảm ứng tạo sóng từ TX → đưa ra lưới cảm ứng trên kính.

4. Khi người dùng chạm vào bề mặt kính:

Điện dung tại điểm đó thay đổi.

RX nhận mức thay đổi.

5. IC xử lý bằng thuật toán nội bộ:

Tính tọa độ X/Y

Khử nhiễu

Bù trừ môi trường (nhiệt độ, hơi nước)

6. IC gửi tín hiệu INT → báo CPU có dữ liệu mới.

7. CPU đọc tọa độ qua I2C và hiển thị hành động tương ứng:

Quẹt trang

Chạm icon

Trở về Home

Mở ứng dụng

—

🛠️ 4. Các lỗi cảm ứng thường gặp trên đồng hồ Wonlex và nguyên nhân trong sơ đồ

❌ 1. Màn hình không nhận cảm ứng

Nguyên nhân có thể:

Mất nguồn AVDD / VDDIO

Đứt đường SDA / SCL

Chết IC cảm ứng

Đứt cáp cảm ứng

Kiểm tra đầu tiên: đo điện áp tại TP5.

—

❌ 2. Loạn cảm ứng – tự chạy, tự nhảy

Nguyên nhân:

IC cảm ứng nhiễu bởi sóng 4G

Tụ 4.7nF bị giảm trị số

Đứt điện trở 10Ω tại đường RX

Kính cảm ứng bị hở mass

Đây là lỗi phổ biến nhất trong các mẫu KT24S, KT25, KT26.

—

❌ 3. Chỉ nhận 1/2 màn hình

Do:

Đứt một hoặc nhiều đường TX/RX

Mất tín hiệu đồng bộ từ IC

—

❌ 4. Chậm cảm ứng – phải nhấn mạnh

Có thể:

IC cảm ứng lỗi

Nhiễu cao

Tụ lọc mất tác dụng

—

🔧 5. Quy trình sửa chữa chuyên nghiệp cho kỹ thuật viên

Bước 1: Kiểm tra phần mềm

Hard reset / flash lại firmware để loại trừ lỗi OS.

Bước 2: Đo nguồn cấp IC

AVDD: 2.8–3.3V

VDDIO: 1.8–2.8V

Nếu mất nguồn → kiểm tra PMIC (khối nguồn).

Bước 3: Đo tín hiệu I2C

Dùng oscilloscope để kiểm tra dạng sóng SCL/SDA.

Bước 4: Kiểm tra điện trở 10Ω, 510Ω

Điện trở đứt hoặc lên cao → thay ngay.

Bước 5: Kiểm tra tụ lọc 1nF – 4.7nF

Dùng đồng hồ LCR nếu có.

Bước 6: Kiểm tra cáp FPC

Thường đứt sau khi rơi, đè, hoặc dính nước.

Bước 7: Thay IC cảm ứng

Nếu tất cả đều ổn nhưng không hoạt động → thay IC.

—

📌 6. Vì sao IC cảm ứng của đồng hồ rất dễ lỗi?

Do thiết kế nhỏ gọn, mật độ linh kiện cao, lại hoạt động gần:

Khối CPU

Khối RF 4G

Khối Wi-Fi

Cuộn dây rung

Pin

Loa

Môi trường nhiễu cực mạnh → cảm ứng cần nhiều tầng lọc.

Đặc biệt: đồng hồ 4G bị loạn cảm ứng nhiều hơn đồng hồ 2G/3G.

—

📘 7. Cách tránh lỗi khi thay màn hình cảm ứng Wonlex

Không kéo – bẻ mạnh cáp FPC

Không dùng keo dẫn nhiệt gần IC cảm ứng

Không test khi pin yếu dưới 3.6V

Luôn dùng pin chuẩn để test ổn định

Tránh tác động lực lên viền kính

—

🧰 8. Công cụ cần có để sửa mạch cảm ứng đồng hồ Wonlex

Kính hiển vi 40×

Máy khò 858D hoặc Quick 861DW

Đồng hồ vạn năng True RMS

Máy cấp nguồn

Nhíp chống tĩnh điện

Khò nhiệt trung bình: 280–320°C

—

📊 9. Bảng thông số mạch cảm ứng (rút ra từ sơ đồ)

Loại IC Điện trở Tụ lọc Ghi chú

BL6130Y 10Ω 4.7nF Phổ biến nhất
CST016 0Ω – NC 1nF Nhạy cao
COF 510Ω 4.7nF Tích hợp trên FPC

—

🏁 10. Kết luận – Tầm quan trọng của việc hiểu sơ đồ mạch cảm ứng

Việc nắm rõ sơ đồ mạch cảm ứng giúp kỹ thuật viên:

Sửa đúng bệnh

Rút ngắn thời gian kiểm tra

Giảm tỷ lệ thay linh kiện sai

Hiểu nguyên nhân gốc của lỗi loạn cảm ứng

Tăng độ chuyên nghiệp khi tư vấn cho khách hàng

Đối với một kỹ thuật viên chuyên sửa đồng hồ Wonlex, việc phân tích đúng sơ đồ là chìa khóa nâng cao tay nghề.