UEFI là gì , như nào nó khác biệt so với BIOS ?

BIOS sẽ sớm kết thúc : Intel đã thông báo kế hoạch để thay thế hoàn toàn nó với UEFI trên tất cả chipset của họ vào năm 2020. Nhưng UEFI là  gì , và như nào nó khác biệt so với BIOS chúng ta đã quen thuộc với ?

Cả UEFI và BIOS là phần mềm mà khởi động khi bạn boot máy tính của bạn trước khi boot vào hệ điều hành của bạn ,nhưng UEFI là giải pháp hiện đại hơn , hỗ trợ ổ cứng lớn hơn , thời gian boot nhanh hơn , thêm những đặc tính an toàn hơn – thuận tiện đồ họa và con chuột .

Chúng ta đã thấy những máy tính mới hơn trang bị với UEFI vẫn được nhắc đến như là BIOS để tránh sự bối rối của mọi người đã quen với BIOS máy tính truyền thống . Thậm chí nếu máy tính của bạn sử dụng từ “ BIOS” , những máy tính hiện đại bạn mua ngày nay hầu như chắc chắn sẽ trang bị phần mềm UEFI thay vì một BIOS. Đây là tại sao .

Cái gì là một BIOS

BIOS là viết tắt của basic input output system . Nó là phần mềm cấp độ thấp mà ở trong một con chip trên mainboard máy tính của bạn.  BIOS được tải khi máy tính của bạn khởi động , BIOS chịu trách nhiệm cho việc đi vào những thành phần phần cứng của máy tính , đảm bảo rằng chúng ta hoạt động chính xác , sau đó chạy bootloader để boot khởi động Windows hay bất kể hệ thống điều hành nào khác bạn đã cài đặt.

Bạn có thể cấu hình những cài đặt khác nhau trong màn hình cài đặt BIOS . Cài đặt như cấu hình phần cứng máy tính của bạn , thời gian hệ thống , thứ tự boot được đặt ở đây . Bạn có thể truy cập vào màn hình này bằng cách ấn một phím nhất định – khác nhau ở mỗi máy tính , nhưng thường là phím ESC , F2 , F10 , Delete trong lúc máy tính khởi động . Khi bạn lưu cài đặt , nó được lưu vào bộ nhớ trên mainboard của nó . Khi bạn boot máy tính , BIOS cấu hình máy tính của bạn với cài đặt đã được lưu .

BIOS sẽ qua một POST , hay tự kiểm tra nguồn bật , trước khi vào hệ điều hành của bạn . Nó kiểm tra để đảm bảo cấu hình phần cứng của bạn hợp lệ và hoạt động chính xác . Nếu cái gì đó sai , bạn sẽ thấy một tin nhắn thông báo lỗi hoặc nghe thấy một chuỗi bí mật của những mã beep . Bạn phải xem cái gì là khác nhau của những tiếng beep trong hướng dẫn của máy tính .

Khi máy tính của bạn boot , và sau khi POST ( Power-On Self Test ) kết thúc , BIOS tìm kiếm Master boot record hay MBR được lưu trên thiết bị boot và sử dụng nó để bắt đầu bootloader .

Bạn có thể thấy tên gọn CMOS , mà viết tắt của complimentary Metal Oxide semiconductor . Cái này nói đến bộ nhớ sau nơi BIOS lưu trữ cài đặt khác nhau trên mainboard . Nó thực sự không chính xác nữa vì phương pháp này được thay thế với bộ nhớ flash trong hệ thống hiện đại.

Tại sao BIOS là lỗi thời

BIOS đã có mặt trong thời gian dài , và không phát triển nhiều. Thậm chí máy tính MS DOS trong năm 1980 đã có BIOS !

Tất nhiên BIOS đã phát triển và cải thiện qua thời gian . Một số sự mở rộng được phát triển bao gồm ACPI , cấu hình advance và giao diện nguồn . Cái này cho phép BIOS cấu hình những thiết bị dễ dàng hơn và thực hiện chức năng quản lý nguồn cao , như sleep . Nhưng  BIOS không có sự cải tiến hiện đại như công nghệ máy tính khác từ ngày MS-DOS .

BIOS truyền thống vẫn có những hạn chế nghiêm trọng . nó chỉ có thể boot từ ổ cứng 2,1 TB hoặc ít hơn , ổ cứng 3 TB bây giờ là phổ biến , và một máy tính với BIOS không thể boot từ chúng . hạn chế đó là do cách hệ thống Master boot record của BIOS hoạt động .

BIOS phải chạy bộ xử lý 16 bit , và chỉ có một MP trống để thực hiện nó . Nó có rắc rối khởi động nhiều thiết bị phần cứng cùng một lúc , mà vẫn dính xử lý boot chậm hơn khi khởi động tất cả phần cứng và những thiết bị trên máy tính hiện đại .

Trong năm 2007 Intel AMD Microsoft và những nhà sản xuất máy tính đã đồng ý thông số giao thức phần mềm mở rộng hợp nhất mới UEFI . Đây là một tiêu chuẩn quản lý công nghiệp mở rộng không chỉ bởi Intel . Hỗ chợ UEFI được giới thiệu đến Windows với Windows Vista service pack 1 và Windows 7 . Phần lớn máy tính bạn mua ngày nay bây giờ sử dụng ufi hơn là 1 BIOS truyền thống .

Như nào UEFI thay thế và cải thiện tốt hơn BIOS

UEFI thay thế BIOS truyền thống trên máy tính . Không có cách nào để chuyển từ BIOS sang UEFI trên một máy tính . Bạn cần mua một phần cứng mới mà hỗ trợ và bao gồm UEFI , như nhưng máy tính mới nhất có . Hầu hết UEFI cho mô phỏng BIOS để bạn có thể chọn cài đặt và khởi động hệ điều hành cũ mà muốn BIOS thay vì UEFI , chúng tương thích với cái cũ .

tiêu chuẩn mới này tránh những hạn chế của BIOS . Phần mềm UEFI có thể khởi động từ ổ cứng 2,2 TB hoặc lớn hơn thực tế về mặt lý thuyết giới hạn là 9,4 Zettabyte . Cái đó xấp xỉ 3 lần kích cỡ của tất cả dữ liệu trên internet . đó là vì UEFI sử dụng phân vùng gpt thay vì MBR . Nó cùng bước theo cách tiêu chuẩn hơn , thực thi EFI hơn chạy code từ Master boot record của ổ cứng.

USB có thể chạy 32 bit hoặc 64 bit , có dung lượng địa chỉ mục tiêu hơn BIOS , có nghĩa rằng quá trình boot của bạn nhanh hơn . Nó cũng có nghĩa rằng màn hình cài đặt UEFI có thể tốt hơn màn hình cài đặt BIOS , bao gồm đồ họa và hỗ trợ con trỏ chuột.  Tuy nhiên đây không phải nhất thiết . Nhiều máy tính vẫn cài đặt mode UEFI text mà trông và hoạt động giống màn hình cài đặt BIOS cũ

UEFI được thêm với những đặc tính khác. Nó hỗ trợ boot an toàn , có nghĩa hệ điều hành có thể được kiểm tra hợp lệ để đảm bảo không phần mềm nào được giả mạo với quá trình boot . nó có thể hỗ trợ những đặc tính mạng ngay trong phần mềm UEFI , mà có thể hỗ trợ cấu hình và xử lý từ xa . với 1 BIOS truyền thống , bạn phải cài ngồi trước một máy tính để cấu hình nó.

Nó không chỉ là một sự thay thế BIOS , UEFI về bản chất là hệ điều hành nhỏ mà chạy trên cùng phần mềm của máy tính , nó có thể làm nhiều hơn một  BIOS . Nó có thể được lưu trong bộ nhớ flash trên mainboard , hoặc nó có thể được tải từ một ổ cứng hoặc mạng chia sẻ khi boot .

Khác biệt máy tính với UEFI xe đạp khác biệt giao thức và những đặc điểm . nó phụ thuộc vào nhà sản xuất máy tính của bạn nhưng về cơ bản sẽ là như nhau trên mỗi máy tính .

Như nào để vào cài đặt UEFI trên máy tính hiện đại .

Nếu bạn là một người sử dụng máy tính bình thường , chuyển một máy tính sang UEFI sao không là thay đổi đáng kể.  máy tính mới của bạn sẽ boot và tắt máy nhanh hơn nó làm với BIOS , bạn có thể sử dụng ổ cứng 2,2 TB hoặc lớn hơn .

Nếu bạn cần cài truy cập đặt mức độ thấp có một chú khác biệt . Bạn có thể cần vào cài đặt màn hình UEFI qua tùy chọn menu boot Windows hơn là ấn vào một phím trong khi máy tính của bạn khởi động . Máy tính bây giờ boot rất nhanh , những nhà sản xuất máy tính không muốn làm chậm quá trình boot bằng việc xem liệu bạn ấn một phím . Tuy nhiên chúng ta cũng có máy tính với UEFI mà cho phép bạn truy cập vào BIOS theo cùng cách bằng việc ấn một phím trong suốt quá trình boot .

Trong khi UEFI là một sự nâng cấp lớn , với nền tảng rộng lớn . Hầu hết người dùng máy tính sẽ không để ý cần hoặc quan tâm rằng máy tính mới của họ sử dụng UEFI thay vì BIOS truyền thống . Chúng sẽ chỉ hoạt động tốt hơn và hỗ trợ những đặc tính và phần cứng hiện đại hơn .